Ülkemiz yeryüzünde bulunduğu coğrafi konumuna bağlı olarak birçok doğal güzelliği barındırırken, yine coğrafi yapısı sebebiyle de depreme eğilimli bir karakter sergiliyor. Ne yazık ki depremler ülkemizde can ve mal kaybına neden olan doğal afetlerin başında geliyor. Geçmiş yıllarda ülkemizde yaşanan büyük depremlerin bilançosu ağır oldu, çok fazla sayıda can ve mal kaybına sebebiyet verdi, ekonomiyi negatif yönde etkiledi. Ağır can kayıpları verdiğimiz depremlerden kaçınabilmenin yolu, depremi anlayabilmek ve ondan korunabilmenin yollarını keşfetmekten geçiyor.
Deprem Nedir?
En bilimsel tanımıyla; depremler yer kabuğunun derinlerinde oluşan ani sarsıntılardır. Hafif şiddetli depremler hiç hissedilmezken, çok şiddetli depremler ciddi kayıpların yaşanmasına yol açabilir hatta yerleşim yerlerini bile haritadan silebilir.
Kaydedilen sonuçlara göre, 30 Eylül 1993’te Hindistan’da 22 bin insan, 21 Haziran 1990’da İran’da 35 bin kişi ve 19 Eylül 1985’de ise Meksika’da yaşanan 8.1 büyüklüğündeki depremde 12 bin can kaybı oldu. Ülkemizde ise 26 Aralık 1939 tarihinde Erzincan’da yaşanan depremde yaklaşık 33 bin can kaybı yaşandı ve bu deprem Türkiye tarihindeki en büyük deprem olarak kayıtlara geçti.
Depremler yaşandıktan sonra kayıt edebiliyor, ancak ne zaman ve nerede yaşanacağı öngörülemiyor. Önüne geçemediğimiz ancak önlem alabileceğimiz depremlerden en az zararla kurtulabilmemiz için yapmamız ve dikkat etmemiz gereken yöntemleri sizler için derledik:
Bireysel ve Hane Halkı Korunma Yöntemleri
- Evinizi iyi tanıyıp deprem anındaki güvenli hareket alanınızı keşfedin ve ailenizle birlikte hareket planınızı oluşturun.
- Evinizin tehlikeli alanlarını (pencereler, duvara monteli olmayan yüksek mobilyalar, aynalar vb.) belirleyip deprem anında oralardan uzak durun.
- İlkyardım esnasında yapılması gerekenleri öğrenin.
- Ailenizle buluşma noktası belirleyin, en uygun anda oraya gidin.
- Aileniz için bilekte veya boyunda taşınabilen metal ve türevlerinden aksesuar hazırlayın, kişisel bilgilerini not edin. (Kan grubu, kullanılan ilaçlar vb.).
Evinizin Güvenliği ve Depreme Hazırlanması
- Evinizin deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığını derinlemesine araştırın, yetkililerin izin vermediği alanlara yapılan imar izni olmayan evlerden mutlaka kaçının.
- Deprem bitiminde zarar görmeyen gaz, su ve elektrik hatlarının nasıl kapatılacağını öğrenin.
- Acil durumlar için mutlaka önceden hazırlamış olduğunuz ilkyardım çantanızı, yiyecek, su, giyecek ve ilaçlarınızı en kolay ulaşabileceğiniz yerde bulundurun.
- Kitaplık gibi yüksek mobilyalarınızı duvara veya döşemeye sabitleyin, kapaklarına ise eşyaların düşmesini engellemek için sürgüler takın.
- Rafların üzerine koyulan tüm eşyaları zemine uygun montaj parçalarıyla sabitleyin.
Depremden Sonra Yapılması Gerekenler
- Paniğe kapılmayın, kendinize biraz zaman tanıyarak sakinleşin.
- Etrafınızı kontrol edip, size zarar verebilecek eşyalar olup olmadığına bakın.
- Eğer karanlıkta depreme yakalanmışsanız ışıkları yakmayın, kibrit kullanmayın. El feneri kurtarıcınız olabilir.
- Güvende hissettiğinizde kendinizi ve yakınınızdakileri kontrol edin, yaralı varsa eğer onlara ilkyardım ile müdahele edin, yangın varsa söndürmeye çalışın.
- Evinizi terkederken yanınıza önemli kişisel eşyalarınızı almayı unutmayın.
- Uzmanların talimatlarına daima uyun.
- Sevdiklerinize ulaşabilmek için arabanıza atlayıp yollarda kalabalığa sebep olmayın; ambulans, itfaiye gibi araçların geçmesine izin verin.
- Eğer depremden yara almadan kurtulduysanız arama kurtarma çalışması yapan yetkililere destek olmayı ihmal etmeyin, onları gereksiz yere meşgul etmeyip, yaptıkları çalışmalara katkıda bulunun.